تغییر اقلیم و گازهای گلخانه ای

پیش از این در دو مقاله به بررسی و اهمیت کنترل گاز ها گلخانه ای پرداختیم و امروز در پست جدید بلاگ رویداد سلامت، محیط‌‌‌ زیست و پایداری به اثرات مخرب این گاز ها بر تغییر اقلیم خواهیم پرداخت. در ادامه مطلب همراه ما باشید.

تغییر اقلیم یا Climate Change  یکی از مهمترین چالشهای امروزی بشر است که ناشی از آزاد شدن بی رویه گاز های گلخانه ای است. گازهای گلخانه ای طبیعی بخار آب، دی اکسید کربن، متان، ازون تروپوسفری و اکسید نیتروژن (N2O) را شامل می شود. مقادیر عظیمی از گازهای گلخانه ای خصوصا دی اکسید کربن از طریق سوزاندن سوختهای فسیلی (زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی) در جو رهاسازی شده اند.

• ۷۰ درصد اثر گلخانه ای افزوده ناشی از کربن دی اکسید می باشد.
• نزدیک به ۲۴ درصد اثر گلخانه ای افزوده ناشی از متان است.
• 6 درصد باقیمانده اثر گلخانه ای افزوده از نیتروز اکسید ناشی می گردد‌.

پیامدهای تغییر اقلیم در مقیاس جهانی:

• افزایش دمای کره زمین (4/5-1/5 درجه سانتیگراد)
• تغییر در مقدار و الگوي بارندگی
• بالا آمدن تراز آب دریاها و کاهش منابع آب شیرین
• وقوع نوسانات شدید آب و هوایی
• تغییر در جهت وزش باد و افزایش آلودگی هوا در بعضی از مناطق در اثر افزایش بادهای گرم
• افزایش مخاطرات طبیعی نظیر سیل، خشکسالی، طوفان و گردباد
• توسعه مناطق بیابانی

پيش بيني مي گردد در اثر پديده تغيير اقليم، تراز آب دريا تا سال 2100 بين 88 تا 89 سانتي متر بالا آمده و منجر به فراواني سيلابها و وقوع ساير مخاطرات نظير تخريب جنگلها و مراتع و بيابان زايي  مي شود. همچنین باعث شیوع بیماری هایی چون مالاریا شود.

وضعیت اقلیم ایران در یک دهه آینده

پژوهشگران دانشگاه فردوسی مشهد در قالب کلی پروژه پیش‌بینی اقلیمی دهه‌ای  (DCPP)، تحقیقاتي انجام دادند كه نشان می‌دهد تا پایان دهه میلادی، وقوع خشکسالی در ایران ۸۳ درصد افزایش می‌یابد.

• بر اساس محاسبات انجام شده، شدت بارش‌ها در حدود ۶۷ درصد، وقوع خشکسالی ۸۳ درصد، بزرگی امواج گرمایی ۹۴ درصد و تعداد، طول مدت و فراوانی امواج گرمایی در ۱۰۰ درصد از مناطق ایران روند افزایشی خواهد داشت.
• امواج گرمایی به ویژه در نیمه غربی، جنوبی و شمال شرق کشور به طور برجسته‌ای افزایش خواهند یافت.
• در حالیکه بر وقوع بارش‌های سنگین در بخش‌های گسترده‌ای از کشور به ‌ویژه مناطق شمالی و غربی افزوده خواهد شد.

چه باید کرد؟

الف- تعدیل تغییر اقلیم (Climate change mitigation)

ب- سازگاری با تغییر اقلیم (Climate change adaptation)

الف) تعدیل تغییر اقلیم

تعدیل تغییر اقلیم شامل کلیه فعالیتهایی است که با هدف کاهش انتشارهای گازهای گلخانه ای بطور مستقیم یا غیرمستقیم (به عنوان مثال: تغییر الگوهای رفتاری یا توسعه و اشاعه فناوریهای مرتبط)، از طریق جذب گازهای گلخانه ای قبل از اینکه آنها به اتمسفر انتشار یابند یا ترسیب گازهای گلخانه ای فعلی موجود در اتمسفر با افزایش چاهکهای (Sinks)  آنها  صورت می گیرند.

کاهش انتشارهای گازهای گلخانه ای

• گزینه های جدید: فناوریها، رفتارها، منابع انرژی تجدیدپذیر
• اقدامات حفاظت و بهره وری انرژی که استفاده از سوخت فسیلی را کاهش می دهند.
• سامانه های ترکیبی حرارت و انرژی
• حمل و نقل فعالتر (دوچرخه سواری و پیاده روی)
• استفاده از ترانزیت (ترابری) توسعه یافته
• وسایل نقلیه کم مصرف والکتریکی
• کاهش سفرهای هوایی
• جذب و استفاده از گاز زباله دان (Landfill gas)
• ترسیب کربن (Carbon Sequestration)

ب) سازگاری با تغییر اقلیم (Climate change adaptation)

سازگاری با تغییر اقلیم به عنوان اصلاحات یا تطابقِ سامانه‌های طبیعی و انسانی در عکس العمل به محرک‌های فعلی یا پیش‌بینی‌نشده اقلیمی یا اثرات آنها، به‌گونه‌ای که منجر به تعدیل خسارات یا بهره‌مندی از فرصت‌های سودمند شود، تعریف می گردد (IPCC,2001) .

سازگاری(Adaptation)  پتانسیل کاهش پيامدهاي مضر تغییر اقلیم را دارد، اما از همه خسارات جلوگیری نخواهد کرد.

کاهش آسیب‌ها و صدمات

• سطوح نفوذپذیرتر
• بهسازی مجاری فاضلاب، آب گذرها و مسیرهای جریان سطحی برای بارش شدید
• بهبود برنامه ریزی پیوسته اضطراری و کسب و کار(تجارت) برای رویدادهای آب و هوایی حدی
• بهبود سامانه عکس العمل حرارتی
• توسعه روشهای استحصال آب باران، ذخیره و حفاظت آب،
• استفاده مجدد آب،
• شیرین سازی آب،
• بهره وری در مصرف آب
• راندمان در آبیاری

مقایسه تعدیل تغییر اقلیم (Climate change mitigation) و  سازگاری با تغییراقلیم  (Climate change adaptation)